Συνέντευξη του Μιχάλη Θεοδωρόπουλου στην εφημερίδα της Ελληνικής ομογένειας της Νέας Υόρκης "Εθνικός Κήρυκας/ National Herald".
Η συνέντευξη δόθηκε μέσω skype στις αρχές καλοκαιριού 2013, στην δημοσιογράφο Αnthe Mitrakos, μόνιμη αρθρογράφο της εφημερίδας, και δημοσιεύτηκε στην πρώτη σελίδα του φύλλου της 13-19 Ιουλίου 2013.
Παρατίθεται η μετάφραση ολόκληρου του άρθρου.
Καθώς η Κρίση στην Ελλάδα συνεχίζει να φιγουράρει στα Παγκόσμια Πρωτοσέλιδα, μια γνώριμη φιγούρα επανεμφανίζεται στο προσκήνιο και κατακτά τις καρδιές των Ελλήνων. Ο Καραγκιόζης, με την σπιρτάδα του και τα καυστικές ατάκες του γίνεται ξανά δημοφιλής ως πολιτιστικό σύμβολο. Με την οικονομία στα Τάρταρα και την πολιτική ζωή της χώρας σχεδόν σε συντρίμμια οι Έλληνες έρχονται πιο κοντά στον Καραγκιόζη, ίσως γιατί βρίσκουν κάποια παρηγοριά συγκρίνοντας τους καθημερινούς αγώνες του να τα βγάλει πέρα και να ζήσει την οικογενειά του με τα δικά τους βάσανα. Στην ουσία, ο Καραγκιόζης, είναι ένας κωμικός ήρωας της Ελληνικής παράδοσης που με τον καιρό έχει κερδίσει μια θέση στην καρδιά του κόσμου, ανεξάρτητα καταγωγής, ηλικίας ή κοινωνικής θέσης.
"Οι παραστάσεις Καραγκιόζη πραγματοποιούν την πιο δυναμική επιστροφή τους από την περίοδο οπου η τηλεόραση έγινε συνήθεια", σχολιάζει ο Μιχάλης Θεοδωρόπουλος, ένας Καραγκιοζοπαίχτης από την Αθήνα. "Επειδή ακριβώς ο μέσος Έλληνας αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, οι παραστάσεις του Καραγκιόζη είναι κάτι πραγματικά απολαυστικό για όλους μιας και όχι μόνο είναι διασκεδαστικές αλλά και προσιτές," σχολιάζει.
Δημοσιογράφος (Δ): Από που προέρχεται ο χαρακτήρας του Καραγκιόζη;
Μιχάλης Θεοδωρτόπουλος (Μ.Θ.): Υπάρχουν πολλές δοξασίες και ιστορίες σχετικά με το θέμα αυτό. Μια ιστορία θέλει τον Καραγκιόζη να είναι οικοδόμος στο παλάτι του Αλί Πασά. Λέγεται ότι έκανε πλάκα με τους συναδέλφους του στα διαλείμματα, προσπαθώντας να κάνει πιο υποφερτη την σκληρή καθημερινότητα τους. Σύντομα, οι συναδελφοί του περνούσαν περισσότερη ώρα ακούγοντας τα χωρατά του, από ό,τι δουλεύοντας. Η κατασκευή του παλατιού καθυστερούσε και όταν ο Αλί Πασάς έμαθε την αιτία των καθυστερήσεων, έβαλε να κρεμάσουν τον Καραγκιόζη. Λέγεται ότι ένας φίλος του, που δούλευε μαζί του, έφτιαξε τις φιγούρες σαν φόρο τιμής και τις χρησιμοποίησε στο Θέατρο Σκιών για να κρατήσει ζωντανή την μνήμη αλλά και τα αστεία του. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια μάλλον απίστευτη ιστορία, μιας και με το πέρασμα των χρόνων διανθίστηκε με πολλούς μύθους και θρύλους.
Δ: Περιγράψτε γιατί σας γοητεύει προσωπικά το Θέατρο Σκιών και ο Καραγκιόζης
Μ.Θ.: Γνώρισα τον Καραγκιόζη στην ηλικία των 6 ετών. Στα οχτώ με εννιά χρόνια μου παρακολουθούσα εργαστήρια Καραγκιόζη κάθε Σάββατο και δεν έχανα ούτε μέρα! Αυτή η μορφή τέχνης δεν είναι κάτι που μαθαίνεις πηγαίνοντας απλά σε κάποια σχολή: πρέπει να είναι κάτι που αγαπάς και ασχολείσαι μαζί του για χρόνια ώστε να μπορείς να πεις ότι είσαι καλός σε αυτό. Είναι μια πολύ δύσκολη τέχνη... για παράδειγμα, έπαιξα την πρώτη μου παράσταση ως κύριος Καραγκιοζοπαίχτης, μετά από 21 χρόνια ενασχόλησης με το Θέατρο Σκιών. Η τέχνη και η ερμηνεία του Καραγκιόζη είναι ένας ολόκληρος κόσμος και αφού κανείς καταφέρει να μπει σε αυτόν, πολύ δύσκολά τον αφήνει. Ως επαγγελματίας Καραγκιοζοπαίχτης, φέρεις το βάρος μιας πολύ ξεχωριστής και συμβολικής φιγούρας. Ο Καραγκιόζης αποτελεί κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Θα με τιμούσε και θα με χαροποιούσε ιδιαίτερα αν ο γιός μου αποφάσιζε μια μέρα να ασχοληθεί με το Θέατρο Σκιών.
Δ: Τι είναι αυτό που κάνει μια παράσταση Καραγκιοζη πραγματικά πετυχημένη;
Μ.Θ.: Η συμμετοχή του κοινού παίζει μεγάλο ρόλο στην επιτυχία μιας παράστασης. Μόνο το 30% μιας παράστασης βασίζεται σε ένα σταθερό σενάριο. Το υπόλοιπο 70% είναι αυτοσχεδιασμοί. Όπως οι μύθοι του Αισώπου, έτσι και οι ιστορίες του Καραγκιόζη είναι ηθικοπλαστικές και περνούν μηνύματα στο κοινό. Οι παραστάσεις τραβούν την προσοχή των παιδιών, για αυτό και μπορούν να διδάσκονται ιστορία και παράδοση, όσο παράλληλα διασκεδάζουν.
Δ: Δώστε μας ένα παράδειγμα όπου ο Καραγκιόζης έπαιξε σημαντικό ρόλο στην σύγχρονη Ελληνική ιστορία.
Μ.Θ.: Ο Καραγκιόζης είχε πολύ σημαντικό ρόλο στην περίοδο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τις δεκαετίες από το '50 ως το '70. Αποτελούσε ένα ιδιότυπο είδος αγγελιοφόρου, μεταφέροντας ειδήσεις στα χωριά, μέσω των παραστάσεων. Λόγω της έλλειψης μέσων μαζικής ενημέρωσης όπως τα ξέρουμε σήμερα, χωρίς τις παραστάσεις αυτές, θα ήταν αδύνατο για κάποιες απομακρυσμένες περιοχές ή χωριά να ενημερωθούν για τις εξελίξεις και ο Καραγκιόζης βοήθησε προς αυτή την κατεύθυνση. Μια βασική και αναπόσπαστη ιδιότητα του Θεάτρου Σκιών είναι η ελευθερία στον λόγο και την έκφραση και αυτό αποτέλεσε σημαντικό προσόν την τότε εποχή.
Δ: Πόσο σημαντικό είναι να διατηρηθεί ζωντανή η παράδοση του Καραγκιόζη;
Μ.Θ.: Η μόνη αυθεντικά Ελληνική, παραδοσιακή διασκέδαση που έχει απομείνει στην σημερινή Ελλάδα είναι οι παραδοσιακοί χοροί και το Θέατρο Σκιών, οπότε είναι μείζονος σημασίας να κρατήσουμε ζωντανή αυτή την παράδοση και τέχνη. Είναι κάτι που απαιτεί πολυετή ενασχόληση... είναι προφορική παράδοση που περνάει από γενιά σε γενιά. Παλαιότερα. η τέχνη του Καραγκιοζοπαίχτη περνούσε αυστηρά από τον πατέρα στον γιό. Οι παραστάσεις του Καραγκιόζη είναι πότε κωμωδίες, πότε δράματα, αλλά πάντα υπάρχουν αστεία και μέσω του χιούμορ του Καραγκιόζη η σοβαρότητα του δράματος γίνεται κάπως πιο ανάλαφρη. Επιπλέον, ο Καραγκιόζης μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα εργαλείο εκμάθησης της Ελληνικής ιστορίας. Μια παράσταση για παράδειγμα επικεντρώνεται στην ιστορία του ήρωα της Ελληνικής Ανερξαρτησίας, Αθανάσιου Διάκου. Είναι σημαντικό να κρατήσουμε ζωντανή την παράδοση αυτή και αποτελεί ευθύνη μας ως Έλληνες να εκτιμούμε αυτή την τέχνη, που άλλωστε μας ανήκει.
Ο Μιχάλης Θεοδωρόπουλος είναι ένας έμπειρος, εκπαιδευμένος Καραγκιοζοπαίχτης της σχολής του Χαρίδημου. Ασχολείται με το Θέατρο Σκιών από την ηλικία των 6 ετών, με μέντορες τους αδελφούς Αθανασίου. Αυτή την περίοδο παίζει σε παραστάσεις στην ΑΘήνα αλλά και περιοδεύει.